វិបត្តិអ៊ុយក្រែន៖ របៀបដែលចិត្តគំនិតសង្រ្គាមត្រជាក់ និងនយោបាយអំណាចកំពុងរារាំងដំណើរស្វែងរកសន្តិភាពពិភពលោក

 ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងធ្វើការដើម្បីលុបបំបាត់ភាពតានតឹង និងស្តារសន្តិភាពឡើងវិញតាមរបៀបរបស់ខ្លួន ជំរុញការសន្ទនា ប្រឆាំងការបំផ្លាញទណ្ឌកម្ម និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌។

ការស្វែងរកមូលដ្ឋានរួមដ៏ធំបំផុតដែលស្ថិតនៅក្នុងផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នាគឺមានសារៈសំខាន់ចំពោះសន្តិភាពពិភពលោក





សុភាសិតចិន "ការជំនួសអាវុធដោយអំណោយពីត្បូង និងសូត្រ" មានអាយុកាលជាង 2,000 ឆ្នាំមកហើយ ខណៈដែល "ការវាយដាវចូលទៅក្នុងរង្គសាល" ត្រូវបានកត់ត្រានៅក្នុងសៀវភៅអេសាយ។ ទាំងពីរបង្ហាញសារដូចគ្នា៖ សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាសេចក្តីប្រាថ្នាសកល។


ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការផ្ទុះឡើងនៃវិបត្តិអ៊ុយក្រែនបានគ្របដណ្តប់ពិភពលោក។ សង្គ្រាម​នៅ​ទ្វីប​អឺរ៉ុប​ជា​រឿង​ចុងក្រោយ​ដែល​អ្នក​ស្រឡាញ់​សន្តិភាព​ចង់​ឃើញ។ អឺរ៉ុបបានឆ្លងកាត់សង្គ្រាមលោកចំនួនពីរ និងសង្រ្គាមត្រជាក់ដែលអូសបន្លាយជាងបួនទសវត្សរ៍។ ប្រសិនបើប្រវត្តិសាស្ត្រជាកញ្ចក់ យើងត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំងពីរបៀបបញ្ចប់សង្រ្គាម និងកសាងសន្តិភាពឡើងវិញ។


មានកត្តាប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ស្មុគស្មាញ និងពិសេសចំពោះបញ្ហាអ៊ុយក្រែន ប៉ុន្តែឫសគល់របស់វាគឺចិត្តគំនិតនៃសង្រ្គាមត្រជាក់ និងនយោបាយអំណាច។ ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃវិបត្តិមក ប្រទេសចិនបានធ្វើការវិនិច្ឆ័យដោយឯករាជ្យ និងបានខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងវិធីផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីបំបាត់ភាពតានតឹង និងស្តារសន្តិភាពឡើងវិញ។


អាទិភាព​កំពូល​គឺ​ជំរុញ​ការ​ចរចា​សន្តិភាព និង​ទប់ស្កាត់ ​គ្រោះមហន្តរាយ​មនុស្សធម៌​បន្ថែម​ទៀត ​។ ប្រទេសចិនផ្តល់តម្លៃដល់សន្តិភាព និងប្រឆាំងសង្គ្រាម ហើយបាន ជំរុញឱ្យ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បង្ហាញឆន្ទៈនយោបាយក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក ដែលជាចំណុចសំខាន់នៃបញ្ហាតាមរយៈការចរចា។


ប្រធានាធិបតី Xi Jinping បាននិយាយទៅកាន់ ប្រធានាធិបតីវ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន នៅថ្ងៃទីពីរនៃជម្លោះដោយនិយាយថា លោកចង់ឃើញការចរចាសន្តិភាពរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ហើយការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានត្រូវបានទទួល។


បន្ទាប់មក លោក Xi បានធ្វើការសន្ទនាតាមវីដេអូ និងតាមទូរស័ព្ទជាមួយមេដឹកនាំ សហរដ្ឋអាមេរិក បារាំង អាល្លឺម៉ង់ និង អង់គ្លេស ដោយបានគូសបញ្ជាក់ពីតម្រូវការក្នុងការគាំទ្រកិច្ចសន្ទនារវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។


ដើម្បីបញ្ឈប់គ្រោះមហន្តរាយមនុស្សធម៌នៅអ៊ុយក្រែន ប្រទេសចិនបានស្នើ គំនិតផ្តួចផ្តើមប្រាំមួយចំណុច ៖ ធានាឱ្យប្រតិបត្តិការមនុស្សធម៌គោរពតាមគោលការណ៍អព្យាក្រឹតភាព និងមិនលំអៀង។ ការយកចិត្តទុកដាក់ទាំងស្រុងចំពោះជនភៀសខ្លួនក្នុង និងមកពីអ៊ុយក្រែន។ ការពារជនស៊ីវិល; ការផ្តល់សម្រាប់សកម្មភាពជំនួយមនុស្សធម៌ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងរលូន។ ធានាសុវត្ថិភាពជនបរទេសនៅអ៊ុយក្រែន; និងគាំទ្រតួនាទីសម្របសម្រួលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការបញ្ជូនជំនួយមនុស្សធម៌។


ចិន​បាន​ធ្វើ​ការ​ពិភាក្សា ការផ្គត់ផ្គង់មនុស្សធម៌ពីប្រទេសចិន បានមកដល់អ៊ុយក្រែនហើយ។


ផ្លូវឆ្ពោះទៅមុខត្រូវតែត្រូវបានកសាងឡើងដោយសន្ដិសុខរួម ជាជាងការប្រឆាំង។ អ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួនបានព្រមានអំពីវិបត្តិអ៊ុយក្រែនកាលពីឆ្នាំមុន ហើយថ្មីៗនេះអ្នកជំនាញជាច្រើនបានប្រកែកម្តងទៀតថា សហរដ្ឋអាមេរិកនិងណាតូត្រូវស្តីបន្ទោស


ពីរទស្សវត្សរ៍ឈានចូលសតវត្សទី 21 នៅពេលដែលសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវបានគេសន្មត់ថាជាចំណុចសំខាន់ ទស្សនវិស័យយោធាពីសង្គ្រាមត្រជាក់បន្តកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ដោយជំរុញឱ្យមាន " សន្តិសុខដាច់ខាត " ដែលទីបំផុតបានបង្កឱ្យមាន "អសន្តិសុខដាច់ខាត" ។


យ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសចិននៅតែបន្តតស៊ូមតិចំពោះចក្ខុវិស័យនៃសន្តិសុខរួម ទូលំទូលាយ សហប្រតិបត្តិការ និងនិរន្តរភាព។ ដូចដែលលោក Xi បាននិយាយថា ដើម្បីសម្រេចបាននូវសន្តិសុខយូរអង្វែង បណ្តាប្រទេសធំៗចាំបាច់ត្រូវគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក បោះបង់ចោល ចិត្តគំនិតសង្រ្គាមត្រជាក់ និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ហើយកសាងស្ថាបត្យកម្មសន្តិសុខសកល និងក្នុងតំបន់ប្រកបដោយតុល្យភាព ប្រសិទ្ធភាព និងយូរអង្វែង។


នេះគឺជានិន្នាការសកល។ ពិភពលោកមិនដូចកាលពីប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មុនទេ។ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ វា​ជា​រឿង​មិន​ប្រាកដ​ប្រជា​សម្រាប់​ប្រទេស​មួយ ឬ​សូម្បី​តែ​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ឧត្តមភាព ហើយ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​សុវត្ថិភាព​ស្រប​ច្បាប់​របស់​ប្រទេស​ទាំង​អស់​សម​នឹង​ទទួល​បាន​ការ​គោរព។


សុវត្ថិភាព​របស់​យើង​មិន​ត្រូវ​ចំណាយ​លើ​អ្នក​ដទៃ​ឡើយ​។ វាជារឿងសំខាន់ដែលយើងត្រូវស្វែងរកចំណុចរួមដ៏អស្ចារ្យបំផុតដែលជាផលប្រយោជន៍សន្តិសុខរបស់មនុស្សគ្រប់រូប។ រចនាសម្ព័ន្ធសន្តិសុខអន្តរជាតិ និងតំបន់ប្រកបដោយសុខដុមរមនា និងស្ថិរភាពទាមទារភាពជាដៃគូសកល ហើយប្រទេសចិនបាននិងកំពុងដើរតួនាទីស្ថាបនាក្នុងរឿងនេះ។


ពិភពលោកត្រូវតែលុបចោល ទណ្ឌកម្មឯកតោភាគី និងរក្សាការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយស្ថិរភាព។ មេដឹកនាំកំពុងជាប់គាំងជាមួយនឹងការធ្លាក់ចុះនៃ Covid-19 និងការរស់ឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច។ នៅពេលស្វែងរកផ្លូវចេញពីវិបត្តិអ៊ុយក្រែន សហគមន៍អន្តរជាតិមិនត្រូវមើលរំលងតម្រូវការសម្រាប់ស្ថិរភាពពិភពលោក ឬជីវភាពរស់នៅ និងការរស់នៅរបស់មនុស្សរាប់ពាន់លាននាក់ក្នុងពិភពលោកនោះទេ។


ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​គឺ​ដូច​ជា​ការ​បង្វិល​កាំបិត​ក្នុង​មុខ​របួស។ វា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ភាព​តានតឹង និង​ប៉ះពាល់​ដល់​ផលប្រយោជន៍​របស់​មនុស្ស។ ប្រសិនបើការដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានពង្រីក វានឹងធ្វើឱ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញដល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក រួមទាំងពាណិជ្ជកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ ថាមពល អាហារ ឧស្សាហកម្ម និងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។


ពិភពលោកទាំងមូល ជាពិសេសប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ នឹង ទទួលរងនូវភាពធ្ងន់ធ្ងរ ។ នេះ​មិន​យុត្តិធម៌ ឬ​ផ្លូវច្បាប់​សម្រាប់​ប្រទេស និង​ប្រជាជន​ដែល​មិនមែនជា​ភាគី​ជម្លោះ​នោះទេ។


ប្រទេសចិនជឿថា ទណ្ឌកម្មមិនមែនជាដំណោះស្រាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពហើយ ប្រឆាំងនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មឯកតោភាគី ដោយគ្មានមូលដ្ឋាននៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ។ សកលភាវូបនីយកម្មមិនត្រូវមានអាវុធទេ។ ស្ថានការណ៍កាន់តែស្មុគស្មាញ ភាពចាំបាច់កាន់តែមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងសមហេតុផល ហើយបង្កើតកន្លែងដើម្បីស្ដារសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍។


ចំពេល​វិបត្តិ​អ៊ុយក្រែន សហគមន៍​អន្តរជាតិ​កំពុង​សម្លឹង​មើល​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា​អ្នក​ណា​កំពុង​ពន្លត់​ភ្លើង និង​អ្នក​ណា​កំពុង​ដុត​ភ្លើង។


សហរដ្ឋអាមេរិក ជាជាងគោរពកាតព្វកិច្ចអន្តរជាតិរបស់ខ្លួន បានដាក់អន្ទាក់ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរការស្តីបន្ទោស និងបង្ខិតបង្ខំអ្នកដទៃឱ្យជ្រើសរើសភាគីដាក់ទណ្ឌកម្ម ធ្វើឱ្យដំណោះស្រាយនយោបាយកាន់តែពិបាក និងជាស្រមោលលើសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពិភពលោក និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជន។ នេះមិនមែនជារបៀបដែលមហាអំណាចសកលគួរធ្វើសកម្មភាពនោះទេ។


ក្នុងនាមជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងជាមហាអំណាចសកលប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងធ្វើការសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខពិភពលោក និងតំបន់តាមវិធីរបស់ខ្លួន។ ខណៈពេលដែលប្រទេសមួយចំនួនកំពុងធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍អ៊ុយក្រែនកាន់តែអាក្រក់ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោក Wang Yi បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំ នៅក្នុងប្រទេសចិនជាមួយសមភាគីរបស់លោកមកពីប្រទេសជិតខាងរបស់អាហ្វហ្គានីស្ថានដើម្បីជួយអាហ្វហ្គានីស្ថានឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ដោយសន្តិភាព និងស្ថិរភាព។


តាមសញ្ញាដូចគ្នា ចិនគាំទ្រភាពយុត្តិធម៌ និងយុត្តិធម៌ក្នុងវិបត្តិអ៊ុយក្រែន។ វាចែករំលែកគោលដៅដូចគ្នាទៅនឹងសមាជិកភាគច្រើននៃគ្រួសារសកល ហើយការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់វាត្រូវបានកោតសរសើរយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ពេលវេលា​នឹង​បន្ត​បញ្ជាក់​ថា​ចិន​មាន​ជំហរ​ទទួលខុសត្រូវ​មួយ​ដែល​អាច​ទប់ទល់​នឹង​ការសាកល្បង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។


SCMP